ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ

ΑΤΤΙΚΟΣ ΚΡΑΤΗΡΑΣ



ΘΗΡΑΪΚΟΣ ΑΜΦΟΡΕΑΣ



ΚΡΑΤΗΡΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΓΟΣ



ΠΥΞΙΔΑ



ΤΕΦΡΟΔΟΧΟΣ ΑΜΦΟΡΕΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΕΤΡΙΑ

Αμφορέας Διπύλου (Αθήνα)



Το "τυπικό" Αγγείο της Γεωμετρικής Περιόδου. Ο Αμφορέας του Δίπυλου. Η κύρια παράσταση είναι γνωστή ως "πρόθεσης" και είναι συνήθης στα ταφικά γεωμετρικά αγγεία. 8ος αι. π.Χ.

http://odysseus.culture.gr/h/4/gh430.jsp?obj_id=5161

ΛΟΥΤΡΟΦΟΡΟΣ

ΣΤΑΜΝΟΣ

http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/11109

ΤΙΤΛΟΣ
Οπτικές πηγές της αρχαιότητας - Πομπή

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (Προετοιμασία για θυσία)

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Διερευνητική δραστηριότητα ανάγνωσης ιστορικών πηγών, με την αξιοποίηση ενός αυθεντικού πρωτογενούς ιστορικού ντοκουμέντου για τις λατρευτικές συνήθειες κατά την ελληνική αρχαιότητα. Στόχοι του μαθησιακού αντικειμένου είναι η καλλιέργεια δεξιοτήτων διερευνητικής μάθησης και η οικοδόμηση της ιστορικής γνώσης.

Το μαθησιακό αντικείμενο δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να διερευνήσουν ένα οπτικό ντοκουμέντο και να διακρίνουν επιμέρους στοιχεία. Παράλληλα, μέσω της προτεινόμενης δραστηριότητας, δίνεται η δυνατότητα στους μαθητές να εμπλακούν με όψεις ενσυναίσθησης με την πραγματικότητα της ελληνικής αρχαιότητας, να κατανοήσουν το ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο και να δημιουργήσουν τη δική τους προσωπική αφήγηση.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ

Η ανάγνωση ιστορικών πηγών για τις λατρευτικές συνήθειες κατά την αρχαιότητα, με την αξιοποίηση πρωτογενούς ιστορικού υλικού, αποτελεί αυτόνομο μαθησιακό αντικείμενο, το οποίο προσομοιώνει τον τρόπο εργασίας των ιστορικών στο πλαίσιο της γνωστικής μαθητείας. Η χρήση και η αξιοποίηση των ιστορικών πηγών αποτελούν προτεραιότητα των ιστορικών στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν το παρελθόν και να το καταστήσουν ιστορικό. Στην ίδια κατεύθυνση, η χρήση των ιστορικών πηγών στη σχολική τάξη, με την αξιοποίηση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων μελέτης, επιτρέπει την άμεση συμμετοχή των μαθητών σε διαδικασίες διερευνητικής μάθησης και οικοδόμησης της ιστορικής γνώσης. Οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα, μέσα από τη σταδιακή εμφάνιση στοιχείων του οπτικού ντοκουμέντου, να επικεντρώσουν την προσοχή τους και να μελετήσουν με λεπτομερή τρόπο συγκεκριμένα σημεία, να κάνουν υποθέσεις και να προχωρήσουν σε πιθανές αναθεωρήσεις στη βάση των νέων εμφανιζόμενων στοιχείων. Με τη συνολική εμφάνιση του οπτικού ντοκουμέντου, οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να προβάλουν πληροφοριακό υλικό για όλα τα εμφανιζόμενα σημεία, να κατανοήσουν τις τυχόν αρχικές παρανοήσεις και να εκφράσουν την προσωπική τους άποψη. Τέλος, με την παροχή συνοδευτικού ιστορικού υλικού, οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να συγκρίνουν το περιεχόμενο του συγκεκριμένου οπτικού ντοκουμέντου και με άλλα του ίδιου θεματικού πεδίου, να εμπλακούν με την πολυπλοκότητα του ιστορικού παρελθόντος, να κατανοήσουν τη μερικότητα κάθε ιστορικής πηγής και να διευρύνουν την ιστορική τους σκέψη.

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΦΟΡΑΣ
https://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/11109

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΟΡΟΥ
https://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/11109

http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/11148

ΜΑΘΑΙΝΩ ΝΑ ΜΕΛΕΤΩ ΤΙΣ ΟΠΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ (ΜΙΚΡΟΣ ΟΔΗΓΟΣ)

 
 
ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΤΙΤΛΟΣ
Μαθαίνω να μελετώ τις οπτικές ιστορικές πηγές (μικρός οδηγός)

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Διερευνητική δραστηριότητα ανάγνωσης οπτικών ιστορικών πηγών, με την αξιοποίηση οδηγού μελέτης και επεξεργασίας, για την κατανόηση της φύσης των οπτικών ιστορικών πηγών και την παιδαγωγική αξιοποίησή τους, στο πλαίσιο της ιστορικής εκπαίδευσης. Στόχοι του μαθησιακού αντικειμένου είναι η καλλιέργεια δεξιοτήτων διερευνητικής μάθησης και η οικοδόμηση της ιστορικής γνώσης.
Το μαθησιακό αντικείμενο δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να αξιοποιήσουν τον οδηγό «ανάγνωσης» των οπτικών ιστορικών πηγών, ο οποίος εξειδικεύεται σε επιμέρους βήματα - στάδια, τα οποία είναι αλληλένδετα μεταξύ τους και αποσκοπούν στην πρόσληψη των οπτικών ιστορικών πηγών ως τεκμηρίων (μαρτυριών). Μέσα από τη μελέτη τριών, διαφορετικού είδους, οπτικών ιστορικών πηγών και την υλοποίηση σχετικών διδακτικών δραστηριοτήτων, το μαθησιακό αντικείμενο συμβάλλει, επίσης, στη διαμόρφωση των κατάλληλων νοητικών διαδικασιών και την άρθρωση των απαραίτητων ερμηνευτικών σχημάτων.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Η διαδραστική δραστηριότητα μελέτης και επεξεργασίας οπτικών ιστορικών πηγών, με την αξιοποίηση ειδικού οδηγού «ανάγνωσης», αποτελεί αυτόνομο μαθησιακό αντικείμενο, το οποίο προσομοιώνει τον τρόπο εργασίας των ιστορικών στο πλαίσιο της γνωστικής μαθητείας. Η χρήση και η αξιοποίηση των ιστορικών πηγών αποτελούν προτεραιότητα των ιστορικών στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν το παρελθόν και να το καταστήσουν ιστορικό. Στην ίδια κατεύθυνση, η χρήση των ιστορικών πηγών στη σχολική τάξη, με την αξιοποίηση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων μελέτης, επιτρέπει την άμεση συμμετοχή των μαθητών σε διαδικασίες διερευνητικής μάθησης και οικοδόμησης της ιστορικής γνώσης. Οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να εμπλακούν με δραστηριότητες ανάγνωσης οπτικών ιστορικών πηγών, οι οποίες αναφέρονται: α) στην αρχική παρατήρηση της ιστορικής πηγής, με την καταγραφή του είδους, του θέματος και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της, β) στη μελέτη των επιμέρους στοιχείων της ιστορικής πηγής που αναφέρονται ή υπονοούνται, γ) στην κατανόηση του ευρύτερου ιστορικού πλαισίου δημιουργίας και αναφοράς της ιστορικής πηγής και του ιδιαίτερου ρόλου του δημιουργού της, δ) στην αξιοποίηση της πηγής για την κατανόηση του ιστορικού θέματος και την απάντηση πιθανών ιστορικών ερωτημάτων. Ειδικότερα, οι δραστηριότητες του μικρού οδηγού, με την αξιοποίηση τριών οπτικών ιστορικών πηγών ως παραδειγμάτων μελέτης, εξειδικεύονται σε επιμέρους βήματα - στάδια, τα οποία εμπλέκουν τους μαθητές στην ανάγνωση των οπτικών ιστορικών πηγών στη σχολική πράξη, καθώς τους δίνουν τη δυνατότητα να διακρίνουν τις επιμέρους διαδικασίες και να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο οι διαδικασίες αυτές προβάλλονται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις πρωτογενούς ιστορικού υλικού.


ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΦΟΡΑΣ
https://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/11148
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΟΡΟΥ
https://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/11148
ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ
ιστορικές πηγές οπτικές πηγές φωτογραφίες γραφιστικές δημιουργίες έργα τέχνης

https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/art/page_013.html

1.7.3. Ο γεωμετρικός ρυθμός δεν είναι αφηρημένη τέχνη
Δεν είναι σωστό να συμπεράνουμε αβασάνιστα, όπως συμβαίνει συχνά, ότι η γεωμετρική τέχνη στηρίζεται σε αφηρημένα μοτίβα, είναι δηλαδή μια τέχνη μη παραστατική. Πρόκειται για μια παλιάν αντίληψη, που τη συναντούμε ακόμη και σήμερα όχι μόνο σε εγχειρίδια αλλά και σε ειδικές μελέτες για την αρχαία τέχνη. Οι αρχαιολόγοι των αρχών του 20ού αιώνα φαντάστηκαν ότι στις αρχές της 1ης χιλιετίας π.Χ. οι Έλληνες, αποδεσμευμένοι από τις ξένες επιρροές που είχαν διαμορφώσει σε μεγάλο βαθμό τον μυκηναϊκό πολιτισμό (προερχόμενες κυρίως από τη μινωική Κρήτη αλλά και από την Εγγύς Ανατολή), ανέπτυξαν μια τέχνη σύμφωνη με την ιδιοσυγκρασία τους. Με βάση αυτό το σκεπτικό, ο διάκοσμος των γεωμετρικών αγγείων, φαινομενικά εντελώς διαφορετικός από τα ελεύθερα σχεδιασμένα φυτικά μοτίβα που κοσμούν τα αγγεία της μυκηναϊκής εποχής, θεωρήθηκε ότι απηχεί έναν πρωτόγνωρο, αφαιρετικό τρόπο σκέψης. Δεν έλειψαν μάλιστα στο παρελθόν οι προσπάθειες να αποδοθεί ο νέος ρυθμός στους Δωριείς, που η εγκατάστασή τους στην Ελλάδα συνδέθηκε, όπως είδαμε, με το τέλος της μυκηναϊκής εποχής. Η εξήγηση αυτή δύσκολα βρίσκει πλέον υποστηρικτές, αφού η αρχαιολογική έρευνα έδειξε ότι το πρώτο και σημαντικότερο κέντρο παραγωγής πρωτογεωμετρικής και γεωμετρικής κεραμικής ήταν η Αθήνα, την οποία, σύμφωνα με την παράδοση, ποτέ δεν κατέκτησαν οι Δωριείς.

Τα σχήµατα και η χρησιµότητα των αγγείων


Στην αρχαιότητα υπήρχαν πολλά είδη αγγείων που εξυπηρετούσαν τις καθηµερινές ανάγκες του νοικοκυριού αλλά και τις θρησκευτικές ανάγκες των ανθρώπων. Τα πιο συνηθισµένα είδη αγγείων είναι τα εξής:

Αµφορέας: µεγάλο κλειστό αγγείο µε δύο κάθετα χερούλια· το χρησιµοποιούσαν για να µεταφέρουν ή να αποθηκεύουν υγρά και στερεά.

Κρατήρας: µεγάλο ανοικτό αγγείο για το ανακάτεµα του κρασιού µε το νερό. Oι αρχαίοι έπιναν νερωµένο κρασί.

Λεκάνη: µεγάλο χαµηλό και ανοικτό αγγείο µε οριζόντιες λαβές, χωρίς σκέπασµα. Στο εσωτερικό της ίσως προετοίµαζαν το φαγητό.

Λήκυθος: ελαιοδοχείο µε στενό στόµιο και κάθετη λαβή. Λευκά τέτοια αγγεία αφιέρωναν στους νεκρούς.

Πινάκιο: ανοικτό ρηχό αγγείο σαν το σηµερινό πιάτο.

Μπορείς να αναγνωρίσεις τι αγγείο είναι το καθένα;